Succesvol solliciteren, hoe doe je dat?

De 40-plussers onder ons kennen de commercial vast nog wel waarin een man in een witte laboratoriumjas met een zwaar Duits accent vertelt ‘Wij van WC-Eend adviseren WC-Eend.’ Deze commercial stak op een geweldige manier de draak met zelfpromotie. Niemand gelooft in merken of mensen die zichzelf aanprijzen. Er zijn echter momenten dat er wel van je wordt verwacht dat jij jezelf overtuigend kunt verkopen. Bijvoorbeeld als je jezelf moet presenteren voor een mooie functie of interim-opdracht waar je dolgraag je tanden in wil zetten.

Maar hoe bereid je je goed voor op een gesprek? Iedere professional zou een aantal goede verhalen paraat moeten hebben die iets zeggen over:

• Wat je doet. 
• Hoe jij de dingen doet.
• Wat de rode draad is in jouw ervaring.
• Wat jou onderscheidend maakt.

Om te beginnen maak je een analyse van de competenties en ervaring die worden gevraagd in de functie waar je op solliciteert. Vervolgens neem je jouw ervaring onder de loep. Gebruik bij voorkeur verhalen die een situatie weergeven die aansluit bij de uitdaging of opdracht van je toekomstig werkgever. Bedenk goed voor wie het verhaal is bedoeld en naar welke resultaten deze opdrachtgever of werkgever op zoek is. Wees zo specifiek als je kunt zijn.

Hoe je deze verhalen inzet bij sollicitatiegesprekken is niet ingewikkeld maar het vraagt wat voorbereiding. Als je dit goed doet voorkom je dat je breedsprakig overkomt. Met deze voorbereiding ben je in staat pakkende en compacte voorbeelden te geven zodat je gesprekspartners een goed beeld krijgen van jouw kwaliteiten.

Vertel een verhaal

Een manager vertelde mij dat hij goed is in het professionaliseren van klantenteams. Pas toen hij dit onderbouwde met een voorbeeld /verhaal ging het leven. Hij vertelde dat hij een telecomprovider heeft geholpen die negatief in beeld kwam tijdens een item in het tv programma Radar. Waarna hij in een jaar met alle teams aan de slag ging. Met als resultaat dat dit bedrijf vervolgens een award won voor klantvriendelijkheid. Dit is een mooi voorbeeld van story telling. In een beknopt verhaal vertel je iets over het probleem dat je hebt aangepakt, wat je gedaan hebt en wat dat opleverde.

Een kapstok voor een compact verhaal dat meer details geeft is de STAR-methode. STAR staat voor Situatie, Taak, Actie en Resultaat. De STAR wordt door selecteurs vaak gebruikt tijdens een sollicitatiegesprek. Het is ook een goede structuur om zaken kort samen te vatten en toch niets te vergeten.

DE SITUATIE

Wat je wilt bereiken met jouw schets van de situatie is dat je toehoorders zich realiseren hoe uitdagend of complex de uitdaging was waar je mee aan de slag ging. Je wilt het een beetje ‘juicy’ maken zodat je toehoorder geboeid raakt en zich afvraagt hoe je dit op gaat lossen. Schrijf dit eens voor jezelf zo uitgebreid mogelijk op en neem dan vervolgens de meest boeiende elementen op in je verhaal. Hoe meer gedoe er speelde dat jij hebt opgelost hoe interessanter. 

Voorkom dat het een waslijst aan issues wordt. Als je alle feiten op een rijtje hebt gezet, kun je de problemen vaak clusteren in drie onderdelen, bijvoorbeeld mensen, processen en visie. 

• (Mensen) De medewerkers kregen daardoor weinig sturing. De motivatie was laag, er was veel verloop en het ziekteverzuim was schrikbarend hoog. Veel nieuwe medewerkers hielden het niet lang uit en waren na een paar jaar weer vertrokken. Daartegen zat de oude garde er al dertig jaar; die groep was behoorlijk ingedut en stond niet open voor vernieuwing.
• (Processen) Ook de automatisering was een aandachtspunt. Het systeem was compleet verouderd was en was geen goede managementinformatie. Om dit op te lossen waren er al talrijke projecten opgestart waar niemand echt goed grip op kreeg.
• (Visie) De bestuurders lagen niet bepaald op één lijn, de visie zwalkte alle kanten op en het beleid ook. 

Soms is het ook goed om het probleem achter het probleem te benoemen.

Een interim-manager vertelde over zijn opdracht bij een farmaciebedrijf. Men worstelde daar met het feit dat ze twaalf afwijkingen in de receptuur per maand hadden. Al bij twee van dergelijke afwijkingen per half jaar zou dat een probleem zijn. Met twaalf per maand hadden ze dus echt een serieus probleem. Het heeft als gevolg dat de levertijden enorm opliepen, de klanten ontevreden werden en dat je omzet kelderde.

Door dus te schetsen waarom iets een probleem is geef je meer gewicht aan het probleem!

DE TAAK

Je taak is meestal wel helder. Je zou nog kunnen aangeven waarom jij voor deze rol of taak bent gevraagd als toelichting. Ook kan het waardevol zijn aan te geven op welk deel van de oplossing je wel en geen invloed uit mocht /kon voeren.

DE ACTIE

Bij de actie is het wel zo interessant als je alleen vertelt wat de actie was maar vooral ook hoe je het hebt aangepakt.

• Vertel iets over je visie: waarom heb je voor die aanpak gekozen en wat wilde je ermee bereiken.
• Licht toe hoe je het hebt aangepakt. 
• Geef aan wat jouw rol precies was. Stel dat je actie was dat je een bijeenkomst hebt georganiseerd. Heb jij dan de kick-off gedaan en stond je op de zeepkist om iedereen te inspireren? Heb je een bureau ingehuurd om leuke werkvormen met de mensen te doen en zo een bepaald doel te bereiken? 
• Vermijd de veel voorkomende valkuil dat je vooral vanuit de ‘wij’ vertelt. ” Maar ik heb dat toch niet alleen gedaan?" Dat snapt iedereen echt wel, maar we willen wel weten wat jij hebt gedaan. 

HET RESULTAAT

En om af te sluiten benoem je natuurlijk welk resultaat je hebt geboekt. Soms zijn dat kwalitatieve resultaten. Het mooist is als je (ook) kwantitatief resultaat kan benoemen. "Het ziekteverzuim is afgenomen met 5%." of "Voor het eerst in 3 jaar zijn we binnen budget gebleven." Dit is overigens ook een mooie manier om in je cv je toegevoegde waarde te illustreren.

Het lijkt veel werk om een sollicitatie op deze manier voor te bereiden maar de ervaring leert dat je presentatie er aanzienlijk sterker van wordt. Als je de presentatie oefent met een partner kun je er helemaal zeker van zijn dat je goed beslagen ten ijs komt. Je bent zelfverzekerder en je wekt zo vanzelf interesse bij je toehoorders. Het voorkomt dat je na het gesprek naar huis rijdt en denkt: “Had ik dáár maar wat over verteld en had ik dat voorbeeld nou maar niet genomen!” 

Rieken & Oomen hecht belang aan het bieden van een optimale candidate journey. We geven je eerlijk feedback op je cv en motivatie en uitgebreide informatie met betrekking tot de organisatie en de uitdaging. Ook verderop in het traject geven we je feedback op het verloop van de gesprekken en eventueel de reden van afwijzing. We merken dat dit door kandidaten enorm gewaardeerd wordt.